DRN NIEUWS

Op de recente editie(2017) van het Europees Innovatie Scorebord heeft Roemenië de twijfelachtige “eer” om de laagste plaats te bezetten. Het land had een gemiddeld prestatiecijfer van 33,8% ten opzichte van het EU-gemiddelde. Het EIS beoordeelt de relatieve sterktes en zwakke punten van nationale innovatiesystemen en biedt een vergelijkende analyse van innovatieprestaties in EU-landen, andere Europese landen en regionale buren. Vergelijkingen tussen landen worden over een langere periode genomen, waarbij de begindatum thans 2010 is. Naast Bulgarije valt Roemenië in de categorie Modest Innovator,dus de laagste ranking op het scorebord bij groeperingslanden die een prestatieniveau lager dan 50% van het EU-gemiddelde zien.
Het EIS-meetkader, dat is herzien voor de editie van dit jaar, houdt rekening met 27 verschillende indicatoren die kijken naar de belangrijkste aandachtspunten van innovatieprestaties buiten de onderneming, publieke en particuliere investeringen in onderzoek en innovatie(algemeen), innovatie-inspanningen op het niveau van de onderneming en de impact van de innovatieactiviteiten van bedrijven.

De uitgaven voor R&D in de overheidssector waren in 2016 tegen 21,8% ten opzichte van het EU-gemiddelde van 2010, terwijl de risicokapitaaluitgaven 13,3% van het EU-gemiddelde van 2010 bedroegen. Dit bracht de categorieën indicatoren Financiën en Ondersteuning in 2016 naar 18,1% ten opzichte van het EU 2010 gemiddelde.
Tegelijkertijd bedroegen de  R&D uitgaven in het bedrijfsleven 15,9% van het EU-gemiddelde en de niet R & D-innovatie uitgaven van bedrijven bedroegen 21,3% van het EU-gemiddelde van 2010. De private medefinanciering van publieke  R&D uitgaven daalde met meer dan 36 pp van 2010 tot 2016 tot 61% ten opzichte van het EU 2010 gemiddelde.
In de categorie Innovatievriendelijke milieus scoort Roemenië beter in de Breedband Penetration indicator, op 144,4% ten opzichte van het EU-gemiddelde, een stijging van 22 pp op de 2010-score. Elders in Europa blijft Zweden de innovatieleider, terwijl Litouwen, Malta, Nederland, Oostenrijk en Groot-Brittannië de snelst groeiende vernieuwers zijn. Het rapport heeft ook gevonden dat de EU op wereldniveau minder innovatief is dan Australië, Canada, Japan, Zuid-Korea en de Verenigde Staten. Toch zijn de prestatieverschillen met Canada en de Verenigde Staten gedaald ten opzichte van 2010, maar die met Japan en Zuid-Korea zijn toegenomen.

Het Roemeense Ministerie van Business Environment heeft bij monde van de nieuwe minister Ilan Laufer(afkomstig uit het bedrijfsleven) aangegeven dat het aantal commerciële attachés op de buitenlandse posten zal worden verhoogd van 83 naar 110 en de werving van deze zal via een competitie plaatsvinden.
Mihai Ionescu, secretaris-generaal van ANEIR, de nationale vereniging van Roemeense exporteurs en importeurs wees erop dat de staat jaarlijks aan de commerciële attachés een enorm budget van 10-15 miljoen euro toewijst, maar hun functioneren niets meer is dan een bureaucratische activiteit zonder echt de Roemeense bedrijven te helpen die in het buitenland willen expanderen.In veel gevallen bleek de kennis van het werkgebied,  bij commerciële attachés en hun functioneren daarin, onvoldoende te zijn.

Omdat ondernemers die zaken doen c.q. willen doen in en met Roemenië regelmatig informeren naar de mogelijkheden in het aangrenzende Moldova, willen wij deze attenderen op de handelsmissie die wordt ondernomen op initiatief van de Nederlandse Ambassade in Boekarest in samenwerking met  onze partner Netherlands Romanian Chamber of Commerce(NRCC) in Boekarest.

Tijdens deze missie vindt in Moldova de Moldova Business Week plaats waardoor extra mogelijkheden aanwezig zijn om de kennis en netwerk inzake Moldova uit te breiden. Deze missie is niet sectoraal gericht en staat dus open voor alle bedrijven.

Meer informatie is verkrijgbaar bij Luiza Chiva van de Nederlandse Ambassade, haar contactgegevens zijn: + 40 21 2086047 en email BKR-EA@minbuza.nl Uiteraard kunt u zich ook in verbinding stellen met Dirk Terwel, voorzitter van de Dutch Moldovan Business Council in Amsterdam.Contactgegevens: 020-6869173, email:dterwel@dmbc.nl

Volgens de gegevens van het Roemeense Bureau voor Statistiek(INS) lijkt Tarom(het Roemeense vlaggenschip) weer de weg omhoog te hebben gevonden. In 2016 liet het aantal vervoerde passagiers een stijging van 1% zien ofwel 2,41 miljoen passagiers. Voorts worden twee Airbus A 310 in de herfst aan hun vloot toegevoegd. De huidige Minister van Transport Razvan kondigde aan dat Roemenië de komende jaren nog eens 30 vliegtuigen zal aanschaffen die grotendeels dienen om de gehele vloot te vervangen.

Thans neemt Tarom de 3^e positie in qua marktaandeel; de eerste en tweede posities worden ingenomen door respectievelijk de low cost carriers Wizzair en Blue Air en met Ryanair op de vierde plaats. In 2016 kende de koploper Wizzair een stijging van 23% op de Roemeense markt, zijnde 5,5 miljoen passagiers. Blue Air kende een stijging van 80% ofwel 3,59 miljoen passagiers. Blue Air plaatste onlangs een order voor zes Boeings 737 en introduceerde in 2016 29 nieuwe routes.

Hoewel onderhavig bericht is gebaseerd op het doorgaans betrouwbare Korea Economic Daily is er geen bevestiging van beide partijen die nog in onderhandeling zijn.Volgens betrouwbare bronnen zou over de prijs van de overname al overeenstemming zijn bereikt.
De Roemeense dochteronderneming van Deawoo Shipbuilding & Marine Engineering draagt de naam Daewoo-Mangalia Heavy Industries (DMHI) en ligt in Mangalia, circa 45 km ten zuiden van de havenstad Constanta.
Deze dochteronderneming is een joint venture van de Roemeense staat en Deawoo(repsectievelijk 51% en 49%). Voor Damen Shipyards Galati zal de directe ligging aan de Zwarte Zee perspectief kunnen bieden en uitschakeling van een belangrijke concurrent.
Het is algemeen bekend dat de moedermaatschappij Deawoo slecht draait en geld nodig heeft en de Roemeense werf geen cashcow is en als er geen koper zou zijn binnen een redelijke termijn is een eventueel faillissement zeker niet uitgesloten en dat laatste zal de Roemeense regering met alle middelen willen voorkomen denkend aan hoogwaardige werkgelegenheid, hun eigen deelname in de werf en de grote groep toeleveranciers. Het is te hopen dat er in het overnametraject geen lijken uit de kast komen we gaan er vanuit dat de lopende arbritagezaken zoals bijvoorbeeld tussen Deawoo en de Roemeense overheid worden opgelost.

De Roemeense Deawoo werf heeft sinds 1997 circa 127 olietankers en containers gebouwd, en meer dan 300 schepen gerepareerd.
Het bedrijf heeft in 2016 een verlies van EUR 108 miljoen geleden bij een omzet van EUR 458 miljoen, volgens de officiële gegevens van het ministerie van Financiën.De DMHI heeft ongeveer 2.400 medewerkers.
Tegen voornoemde achtergrond zal het voor Damen Shipyards ongetwijfeld een rol spelen dat de mega order van de Roemeense regering voor de bouw van 4 corvettes definitief aan hun wordt gegund.

Fondul Proprietatea(FP) is een fonds dat in 2005 door de toenmalige Tariceanuregering werd gelanceerd en diende om personen te beschermen  waarvan de activa onrechtmatig werden onteigend door het communistische regime.

Hun taak is om de legitieme belangen van verschillende personen te waarborgen en ervoor te zorgen dat de algemene rechtsstaat en eigendomsbescherming in Roemenië wordt gegarandeerd.Tevens is Fondul Proprietatea de belangrijkste aandeelhouder van de Constanta Maritime Port Administration en onderhavig verzoek is gedaan door Franklin Templeton, het bedrijf dat het fonds beheert
Volgens FP betekent de onlangs aangenomen wet tot wijziging van de Regeringsverordening nr. 22/1999 over havens een  ernstige belemmering voor de economische ontwikkeling van alle Roemeense rivieren en zeehavens. Bij monde van Greg Konieczny, CEO en portefeuillebeheerder van Fondul Proprietatea blijkt dat, in het geval van alleen Constanta Port, de verliezen die worden veroorzaakt door het verhuren tegen prijzen op een belachelijk laag niveau en die momenteel door de top vijf exploitanten worden betaald en in het komende decennium 26 miljoen euro bedragen. Deze vijf exploitanten bezetten 37 procent van het havengebied en hebben hun huurcontracten vele jaren geleden afgesloten door directe onderhandelingen. Slechts ongeveer 10 procent van het gehuurde oppervlak in Constanta Port is door middel van openbare aanbestedingen toegekend door transparante omstandigheden.

Op basis van de huidige feiten en de talrijke bepalingen van de wet die de havenbedrijven begunstigen, is het niet moeilijk om vast te stellen dat deze wet is toegewijd aan havenoligarchen die geld in hun zakken houden die anders zouden vloeien naar de Roemeense staat. Het huidige voorstel van de regering staat haaks op meerdere beginselen die de economische vrijheid, vrije markteconomie, vrijheid van handel, eerlijke concurrentie en non-discriminatie garanderen. Het geldt niet alleen voor het Havenbedrijf van Constanta, maar ook voor de havendiensten die door derden worden uitgevoerd.

Prolyte Group uit Sneek die reeds jarenlang produceert vanuit Slatina(district Olt) en vorig jaar zijn productie uitbreidde met een tweede productiefaciliteit in Piatra-Olt heeft laatstgenoemde productiefacilieit inmiddels weer uitgebreid met 4400m2 productieruimte. De nieuwe eenheid is een aanvulling aan de vorige productie-installaties van Prolyte Group die nu drie units exploiteert waarvan de eerste werd gelanceerd in Slatina.

De fabrieken van Prolyte Group in Olt County hebben bijvoorbeeld de scènes en metallic sceneries voor Eurovision 2014 geleverd voor belangrijke concerten zoals die van Andre Rieu en Robbie Williams en in Roemenië voor UNTOLD, Liberty Parade, Neversea a.s.o.
De complete productiefaciliteit is uitgerust met gloednieuwe geautomatiseerde productieapparatuur en state-of-the-art productlijnen. Daarnaast bevat het gebouw industrieel  gespecialiseerde medewerkers welzijns- en milieusystemen, evenals een intern opleidingsfaciliteit voor laspersoneel. De volledig op maat gemaakte fabriek, inclusief alle apparatuur, procedures en personeel, heeft een EN1090 certificering behaald in de hoogste uitvoeringsklasse III en is verder ISO 3834-2 gecertificeerd. Lambert Bouwmeester, CEO van Prolyte Group zegt: “Ons hoofddoel was om al onze productiefaciliteiten op één site te hebben. We opereren nog steeds van onze vorige productieplaats in Slatina voor sommige delen van de productie, die we nu naar Piatra Olt kunnen overzetten. Dit geeft ons meer efficiëntie en flexibiliteit in het productieproces. ” Het project werd mede gefinancierd vanuit Europese fondsen en de Eximbank.

Recent maakte de Roemeense NGO Coalitie voor Circulaire Economie dat er een inbreukprocedure dreigt van de Europese Commissie indien de Roemeense regering erniet in slaagt om de hoeveelheid aangeboden afvalstoffen te verminderen voor 2020. Doordat de huidige regering op 30 juni jl. via een noodverorderning de stortplaatsbelasting (RON 80 per ton afval) heeft geschorst, verwacht men dat de hoeveelheid juist zal toenemen. De belasting was ontworpen om de hoeveelheid afgezette afval te verminderen en selectieve inzameling en recycling te stimuleren. Roemenië is een van de meest onderpresterende lidstaten in de EU. Het land had het hoogste stortingspercentage in de EU, van 72%, ver boven het EU-gemiddelde van 25,6%, in 2015.

Voornoemde Coalitie voor Circulaire Economie bestaat uit 106 bedrijven en zij hebben meer dan 14.000 mensen in dienst en hebben een totale omzet van ruim RON 5 miljard (EUR 1,12 miljard). De coalitie waarschuwde ook dat de opschorting van de belasting de aanvulling van de reeds onvoldoende stortplaatsen zou versnellen, duizenden hectare zal grond vernietigen en het grondwater beïnvloeden. De coalitie beweerde dat het Ministerie van Milieu zich had moeten verzekeren van de medewerking van de plaatselijke overheden die de milieubeschermingsmaatregelen moeten uitvoeren zoals  van selectieve verzameling van stedelijk afval en  ernstige sancties moet stellen als afvalstoffen op een ongereguleerde manier worden gestort.

In Roemenië hebben 30 melkveebedrijven een marktaandeel van 55%. Hun gezamenlijke omzet bedroeg in 2016 ongeveer € 74 miljoen. Het totaal van alle melkveebedrijven is 758 en daarvan was de omzet € 133 miljoen, aldus het Roemeense handelsregister. Verreweg de grootste melkveehouder was DN Agrar van Jan de Boer(tevens lid van de DRN Task Force Agriculture Romania), zelfs drie van zijn melkveebedrijven maken deel van de top 30 uit. Deze drie bedrijven van de DN Agrar Group zijn DN Agrar Apold, Lacto Agrar en DN Agrar Prodlact.

DN Agrar Apold, de grootste melkveehouderij in Roemenië ligt in Garbova in Alba County (Centraal Roemenië)die in 2016 EUR 7 miljoen omzet genereerde en dat is een stijging met 6% ten opzichte van  2015 en een nettowinst van ongeveer 270.000 euro behaalde. DN Agrar Apold heeft 2.700 koeien, die 29 liter melk per dag verkoopt aan melkverwerkers in Roemenië. Bijzonder is dat Jan de Boer in Garbova tevens een hotel exploireert dat aan alle eisen voldoet.
Op de tweede plaats staat Sava Zootehnic in Horia( Constanta County), in handen van de Roemeense ondernemer Sava Dumitrel. Sava Zootehnic heeft een omzet van EUR 5 miljoen en had daaruit in 2016 meer circa EUR 1,1 miljoen inkomsten.
Op de derde plaats staat Lacto Agrar in Vaideni ( Alba County), tevens onderdeel van de DN Agrar groep, die 1.500 koeien heeft, die 45.000 liter melk per jaar oplevert, volgens de gegevens op de website van het bedrijf. Deze boerderij, die DN Agrar in 2011 van Albalact kocht, heeft vorig jaar bijna een omzet van EUR 5 miljoen behaald en een nettowinst van € 667.000.

De National Vineyard Growers and Wine Producers Association (PNVV) waarschuwt de Roemeense overheid dat door interventies van de nationale wetgeving grote knelpunten zijn bij de toegang tot Europese fondsen en het absorptiepercentage daarvan ronduit zorgwekkend genoemd mag worden.
Volgens de Internationale Organisatie van Wijn (OIV) is de productie van Roemeense wijn al in 2009 met 8 procent gedaald tot ongeveer 3,3 miljoen hectoliter en de dalende trend heeft zich tot op heden doorgezet. Men verwijt het mede aan het functioneren van instellingen van de overheid.

Na een grondige herstructurering van de Roemeense activiteiten heeft het zuivelconcern in 2016 weer een postitieve en duurzame ontwikkeling laten zien. De geconsolideerde omzet was vorig jaar € 72,4 miljoen, wat een stijging van 4% ten opzichte van 2015 impliceert. De productlocaties zijn thans in Cluj Napoca en Targu Mures geconcentreerd. Tevens vond in 2016 een integratie plaats van FrieslandCampina, Napolact en Industrializarea Laptelui Mures in één entiteit(FrieslandCampina).

De vier jonge ondernemers Dan Jesse Lupas Radu Daniel Lar en Vlad  Lupas uit Cluj Napoca starten circa 4 jaar geleden de fast food keten Salad Box gericht op de Roemeense markt.

Inmiddels bezitten zij 50 van deze fast food restaurants in Roemenië.In 2016 maakten zij hun eerste stap op de internationale markt en openden vestigingen in Duitsland, Hongarije en  Algerije.

Dit jaar schakelen zij snel door en worden twee vestigingen in de VS geopend(Miami en New York). Voorts zullen zij dit jaar nog vestigingen openen in Italië, Spanje, Frankrijk, Bulgarije, Ierland en Nederland.  Inmiddels heeft men twee nieuwe concepten ontwikkeld, zoals Pep&Pepper(opening eerste 2 vestigingen in Boekarest) en voor 2018 wordt de opstart voorbereid van 15  cafés onder de naam Narcoffee Roasters(reeds 2 vestigingen in Cluj). In Roemenië neemt men op basis van het aantal vestigingen de derde plaats in na McDonald’s en KFC. Circa 70% van de Salad Box restaurants zijn op franchisebasis.

Een team van specialisten van het Roemeense Ministerie van Landbouw, de Voedselveiligheidsautoriteit (ANSVSA) en de Nationale Autoriteit voor Consumentenbescherming (ANPC) zijn in juni naar Nederland, Duitsland en België geweest om monsters uit verschillende winkels te nemen voor een vergelijkende studie over Voedselkwaliteit.
De Roemeense specialisten waren in Maastricht (Nederland), Aken (Duitsland) en Brussel (België) van 19 juni tot 26 juni. Ze namen 29 monsters zoals vlees en zuivelproducten, ingeblikte vis en chocolade bij de winkelketens van Lidl, Kaufland en (Ahold)Delhaize winkels. Hetzelfde aantal monsters is op 28-29 juni in winkels in Roemenië verzameld, aldus een persbericht van het ministerie van Landbouw.
De monsters werden vervolgens ingediend voor vergelijkende analyse bij het Instituut voor Hygiëne en Veterinaire Volksgezondheid Boekarest die deel uitmaken van ANSVSA.
De Roemeense specialisten gingen voedselmonsters uit de winkels in de drie landen nemen nadat de Roemeense minister van landbouw Petre Daea begin april een brief aan zijn collega’s  in Nederland, Duitsland en België heeft gestuurd.
In Roemenië hebben vertegenwoordigers van het ministerie van Landbouw, ANSVSA en ANPC eind februari een werkgroep gevormd die verantwoordelijk is voor de controle op de mogelijke dubbele normen die door de detailhandelaren in de voedingsindustrie worden uitgeoefend. In een eerste fase analyseerde de groep 175 voedingsproducten op basis van de informatie die de fabrikanten / distributeurs op de labels van de producten schreven.
Nadat alle tests zijn afgerond, zal het ministerie van Landbouw een eindverslag opstellen over de vergelijkende studie en zal het in de vorm van een rapport dat openbaar wordt gemaakt, meldde het ministerie.
Eind maart van dit jaar lanceerde de Ombudsman ook een onderzoek naar de kwaliteit van voedsel die in Centraal- en Oost-Europa werd verkocht in vergelijking die identiek zouden moeten zijn met dezelfde producten die in de West-Europese landen werden verkocht,waardoor soortgelijke acties werden ondernomen in Tsjechië, Hongarije en Polen. De drie landen hebben hebben bij de EU aangegeven dat dubbele normen worden toegepast door de belangrijkste voedingsproducenten die quasi gelijkwaardige voedselproducten van een inferieure kwaliteit in Centraal- en Oost-Europa kunnen verkopen in vergelijking met West-Europa.

Iedere ondernemer wordt geconfronteerd met de taal van het land waar hij of zij zaken meedoet en daarom lijkt het ons nuttig daarvan kennis op te doen. Indien u de taal wil leren zijn er tal van mogelijkheden in Nederland, maar wij beperken ons tot een globale historische schets van de Roemeense taal. De linguïsten onder ons zullen dit ongetwijfeld kunnen aanvullen of nader kunnen duiden, maar dat past niet in het kader van een beknopte samenvatting.

Verwantschap Romaanse talen

Wie het hedendaagse Roemeens en het huidige Italiaans kent, zal snel ervaren dat het Italiaans vandaag meer op Spaans gelijkt dan op Roemeens. Het is voor een Italiaan (relatief) gemakkelijker om Spaans te verstaan dan Roemeens. Bovendien heeft het Roemeens vandaag ook heel wat gemeen met het Frans, meer dan de Romaanse verwantschap laat vermoeden.Toch kan men ook aantonen dat er inderdaad  heel wat gelijkenissen zijn met het Italiaans, zoals de fonetische vorm van woorden als capo/cap, ruota/ roata, sete/sete, popolo/popor, lupi/lupi, tre/trei, enz.Het antwoord op deze paradoxale situatie ligt in het feit dat deze talen al meer dan 1500 jaar geleden uit het Latijn zijn afgesplitst en dat over een zo lange tijdspanne de contacten tussen talen kunnen wijzigen. De verklaring ligt dus bij geschiedkundige en cultureel-historische factoren. Het Latijn was oorspronkelijk relatief homogeen, maar is stilaan gaan fragmenteren in regionale varianten. Zo is het Latijn waarschijnlijk aanvankelijk afgesplitst in een westelijke en een oostelijke variant, waarbij Italië en het oostelijke deel van het Romeinse rijk waar men Latijn sprak (dus in het voormalige Joego-Slavië en ten noorden van Griekenland (de taalgrens tussen het Grieks en het Latijn loopt ten noorden van het huidige Griekenland door de Balkan) een taalkundig geheel vormden. Bepaalde vernieuwingen in het Latijn van het Westen hebben niet plaats gevonden in het Oosten, zodat het oudste Italiaans en het oudste Roemeens een eenheid vormden, m.a.w. kenmerken gemeen hadden die men in het Westen niet terugvindt. Hier ligt de kern van de verklaring voor de gelijkenissen tussen Italiaans en Roemeens, die terug te brengen zijn tot een aantal typische eigenschappen (zoals de meervoudsvorming en bepaalde vervoegingen van het werkwoord).
Later heeft het Roemeens zich (zoals u zelf stelt) volledig van de rest van het Romeinse rijk geïsoleerd, onder meer door de invallen in het Oosten. Het Roemeens heeft dan – zonder contacten met de overige Romaanse talen – een volledig eigen ontwikkeling gekend en zich sterk tegenover de andere Romaanse talen gepersonaliseerd.
Eind 18de, maar vooral in de 19de eeuw waren de Roemenen zich erg bewust van hun Latijnse roots en zijn ze zich op cultureel vlak (vooral in de literatuur) gaan herbronnen als een Romaanse taal. De Roemeense intelligentia heeft dan massa’s woorden ontleend aan het Frans (de Romaanse cultuurtaal bij uitstek in die periode) en deze ingevoerd in de literaire schrijftaal. Zo vindt men vandaag een hele Roemeense woordenschat die rechtstreeks uit het Frans komt en die men gemakkelijk kan herkennen (deja, peisaj, invita, vizita, aniversara, creion, enz.).
Een Romaans eiland in een Slavische Zee?
Het Oosten van het Romeinse rijk is niet gelatiniseerd omdat het Grieks daar de cultuurtaal was. Die cultuurtaal bereikte echter  niet het Noorden van de Balkan.
Men weet dat in de 2de eeuw na Chr. veel kolonisten naar Dacië (het huidige Roemenië) zijn getrokken en daar het Latijn hebben ingevoerd (het Grieks was daar inderdaad niet aanwezig). Wanneer de Turco-mongolen en samen met hen de Slavische volkeren in de 6de eeuw het gebied veroveren, is het Latijn waarschijnlijk nog altijd een taal met een zeker prestige. Het gebied wordt tweetalig : Romaans en Slavisch. Vooral in het noorden van dit rijk houdt het Romaans stand, terwijl het zuiden Slavisch (Bulgaars) is. Waarschijnlijk hebben de Slavische volkeren in het noorden het Latijn overgenomen, nog voor het Slavisch in de middeleeuwen de cultuurtaal van het hele gebied werd. Die hypothese vindt men bevestigd in de religieuze woordenschat van het Roemeens: de oudste woorden zijn van Latijnse oorsprong, de latere woorden zijn Slavisch van oorsprong.
Het Roemeens is dan waarschijnlijk lang bijna uitsluitend een spreektaal geweest (het kerkslavisch was de cultuurtaal) tot de Turken in de 16de eeuw de Balkan veroverden. Vanaf dan verliest het Slavisch als cultuurtaal aan belang en ziet men de eerste teksten in het Roemeens verschijnen.
Kortom : het oorspronkelijke prestige van de grote cultuurtaal Latijn heeft ervoor gezorgd dat bij de Slavische invallen het Latijn is bewaard en zelfs door Slaven is overgenomen (met eveneens een Slavische invloed in het Roemeens). Het Roemeens heeft zich kunnen opwerken als schrijftaal vanaf de Turkse overheersing in de kleine feodale vorstendommen (Walachije, Moldavië) die later Roemenië zouden vormen.

Vrij snel en zonder veel ophef is een paar weken de regering Grindeanu vervangen door de Tudose regering. In zekere zin kan men spreken van het zelfreinigend vermogen van de regeringspartij PSD  die naast de premier en een groot aantal ministers liet aftreden om de simpele reden dat zij te weinig voortgang boekten bij de uitvoering van het regeringsprogramma, zo klonk de officiële lezing. Dat de nieuwe premier Mihai Tudose de boodschap goed begrepen had, blijkt uit het plan om vrijwel alle belastingen te hervormen. Het heeft in ieder geval een storm van protest veroorzaakt bij het internationale en nationale bedrijfsleven. Hoewel de huidige regeringscoalitie de meerderheid heeft, is het nog maar de vraag of alle genoemde wijzigingsvoorstellen zullen worden aanvaard. Verreweg de meeste aanpassingen gelden voor 2018 en zodra deze actueel worden, zullen wij daarover berichten. Wel zal een administratieve aanpassing inzake de BTW worden toegepast die op 1 september a.s. zal moeten ingaan. Op dit moment zijn daarvan nog te weinig gegevens bekend, maar wij zullen u voor 1 september a.s. daarover informeren onder het voorbehoud dat de komende vakantieperiode ons dat mogelijk maakt.

Op maandag 10 juli jl. overleed Dr.Ir.Nadia Pons-Ghiţulescu, Emeritus Professor Soil Science en Micromorphology, echtgenoot van Dr. Leendert Pons Emeritus Professor Soil Science die eerder overleed op 16 juni 2008.

De geboorteplaats van Nadia Pons was Dobreta-Turnu Severin(district Mehedinţi) en zij groeide op in Boekarest waar zij haar eerste universitaire studie volgde en later de tweede studie in het Belgische Gent. In Boekarest leerde zij haar echtgenoot Leendert Pons kennen.

Zij waren beiden over de hele wereld bij uiteenlopende onderzoeken en projecten betrokken, maar de focus lag vooral op Roemenië waar zij in samenwerking met Unesco voorkwamen dat de dictator Nicolae Ceaușescu de Donau Delta wilde inpolderen en daarmee de unieke flora en fauna zou vernietigen. Mede door haar activiteiten en haar Nederlandse man werd zij gevolgd door de gevreesde Securitate de staatsveiligheidspolitie dat pas goed tot haar doordrong toen zij een aantal jaren geleden haar dossier onder ogen kreeg.

Toen in de tachtiger jaren Ceausescu zijn “sytematisering” van het platteland aankondigde, wat er in het kort op neer kwam dat duizenden oude dorpen moesten wijken voor zogeheten agro-industriële centra waarin de dorpsbevolking dan wel in betonnen blokkendozen in steden moesten worden ondergebracht, ondersteunden Nadia en Leendert Pons het initiatief van twee Belgische journalisten om jumelages aan te gaan met dorpen in West-Europa om het proces te vertragen. Dit initiatief kreeg grote bekendheid en het betekende de basis van Operation Villages Roumains(OVR)  dat door vele landen zoals Engeland, Nederland, België, Frankrijk en Zwitserland werd ondersteund.
Na de standrechtelijke executie van het echtpaar Ceausescu in december 1989 bleek al snel dat de bloedige revolutie deels een communistische coup te zijn geweest en neo-communisten van het tweede echelon de touwtjes in handen namen, waardoor de wederopbouw van een civil society in Roemenië sterk werd vertraagd. In die periode van de omwenteling kregen zij veel steun van de toenmalige Nederlandse ambassadeur Coen Stork.

Desondanks liet het echtpaar Pons zich daardoor niet afschrikken en coördineerden aanvankelijk de humanitaire stichtingen die noodhulp verleenden aan het land. Echter snel zagen zij in dat het land niet werd geholpen als het te veel op het hulpverleningsinfuus was aangewezen en vonden zij het “vissen uitdelen” geleidelijk moest worden vervangen door “hengels uitdelen” zodat de Roemeense bevolking zelf de opbouw ter hand kon nemen. Hierachter was Nadia Pons de drijvende kracht want zij was trots op haar land en kon fel reageren als haar land in de media als een “derde wereld land” werd omschreven. Derhalve ging de OVR zich vooral op de plattelandsontwikkeling concentreren, herstel van cultureel erfgoed(zoals de restauratie van de gefortificeerde kerk in Axente Sever) daarbij gesteund door Prins Charles van het Verenigd Koninkrijk, wetenschappelijk onderzoek van de herkomst van de Saksen die deels uit de Zuidelijke Nederlanden afkomstig waren en dat mede werd ondersteund door de toenmalige ambassadeur Pieter Jan Wolthers en burgemeester van Sibiu Klaus Johannis.
Ook namen zij initiatieven om het mogelijk te maken om lokale en regionale commerciële activiteiten op te zetten(Roemeense sector kent een grote verborgen werkeloosheid), zoals onder andere een Bed&Breakfast keten(Retea Turistica) en organiseerden zij eigenhandig culturele reizen vanuit Nederland. Tevens werden acties geëntameerd om het landbouwonderwijs drastisch te verbeteren.

Nadia begreep dat toen eind negentiger jaren toen de nomenklatoera langzaam haar invloed begon te verliezen er ook een vinger in de pap op regeringsniveau noodzakelijk was en zij de Nederlandse delegatie adviseerden op het gebied van landbouwhervormingen in het kader van de MATRA pre accessie activiteiten die van 1995 tot 2007 plaatsvonden. In die periode werkten beiden ook samen met de voormalige Nederlandse Minister Laurens Jan Brinkhorst.

Anekdotisch voor Nadia Pons was haar reactie als onwetende mensen vaak doorzaagden of zij zich Nederlandse dan wel Roemeense voelde, want dan kon ze fel antwoorden dat ze zich een Europeaan voelde. Daarom wilde zij dat bij haar uitvaart dat het Europese volkslied (gedeelte uit de negende symfonie van Ludwig van Beethoven) ten gehore zou worden gebracht omdat nog eens te onderstrepen.

Zowel Nadia als haar man Leendert waren geen mensen die de publiciteit zochten, maar wel inspireerden zij veel mensen en organisaties om hun heen. In kringen van de internationale wetenschap en uiteraard ook bij de Landbouwuniversiteit in Wageningen genoten zij ook grote bekendheid. Door de International Union of Soil Sciences wordt vierjaarlijks een Award uitgereikt aan een wetenschapper die zich op dit terrein heeft onderscheiden en om hun te eren is deze naar hun genoemd(Pons Medal).
Haar gezondheid ging de laatste jaren sterk bergafwaarts. Echter tot op het laatste moment bleef zij helder van geest en ook deze nieuwsbrief spelde zij en ondersteunde ons indirect in onze activiteiten.

Haar paradoxale laatste boodschap aan ons was: “Geniet van het leven”

De uitvaartplechtigheid van Nadia Pons zal plaatsvinden op maandag 17 juli a.s.om 14.15 uur in de aula van de begraafplaats Moscowa, Waterbergseweg 18, Arnhem-Noord. Het correspondentieadres is Dana en Martin Janssen, Joke Smitstraat 10, 6416 HS Heerlen

Alle e-mail berichten (inclusief bijlagen) van het Dutch Romanian Network zijn met grote zorgvuldigheid samengesteld. Voor mogelijke onjuistheid en/of onvolledigheid van de hierin verstrekte informatie kan het Dutch Romanian Network geen aansprakelijkheid aanvaarden, evenmin kunnen aan de inhoud van dit bericht (inclusief bijlagen) rechten worden ontleend.