Nieuwsbrief 18 maart 2015
Op de onlangs gehouden bestuursvergadering is een zeer ambiteus plan vastgesteld wat tevens een vernieuwing van de aanpak behelst. Om vast een tipje van de sluier op te lichten, willen wij u de informatie niet onthouden:
- De leden zullen een enquete ontvangen waar zij op kunnen aangeven wat zij van de DRN verwachten.
- De focus zal sterk worden gericht op de nieuwe generatie ondernemers, zoals een young executive membership, startende ondernemers,studenten en de Y generatie met op doelgroepen gerichte activiteiten.
- Het programma Vice Versa is in de steigers gezet en beoogt aandacht te schenken aan Roemeense bedrijven die internationaal zaken willen doen. Dus bilateraal en daarmee het accent leggen op tweerichtingverkeer.
- Uitgestelde handelsmissie nearshoring opnieuw bezien alsmede een gezamelijke handelsmissie(DRN en DMBC) naar Roemenië en Moldavië gericht op de agrarische sector.
- Meer expertmeetings over specifieke thema’s die voor alle sectoren belangrijk zijn zoals de ontwikkelingen van E-business en E-commerce
- Effectiever gebruik van de sociale media.
- Aandacht(op verzoek van leden) voor adverteren voor speciale doelen(personeel, stageplaatsen,import/export, etc.)
- De kennis en kunde van Raad van Advies en de Sector Deskundigen beter benutten en daarmee de advieskracht van DRN voor de ondernemers verhogen.
- Upgrade van het tijdschrift Roemenie Magazine
- Aandacht voor cultuur en ondernemerschap
- Reisindustrie als volwaardige economische sector beschouwen
Het is een greep uit de ambitieuze plannen die uiteindelijk tot doel hebben om u beter van dienst te kunnen zijn, want daaraan ontleent de DRN zijn bestaansrecht.
Een van de voordelen van het DRN lidmaatschap is dat men in het meest bekende businesshotel in Boekarest een korting van maar liefst 50% krijgt op de kamerprijs, waardoor een kamer per nacht inclusief ontbijt € 125 kost. Omdat het Radisson Blu hotel midden in het centrum ligt, worden er ook veel congressen gehouden. Online boekingen kunnen alleen via de website www.dutchromaniannetwork.nl worden gedaan wil men voor deze korting in aanmerking komen. De bevestiging van de reservering ontvangt u rechtstreeks van het hotel.
De voormalige premier van Roemenië(2004-2008) en huidige voorzitter van de Roemeense senaat Călin Popescu Tăriceanu heeft onlangs de onderscheiding van de Nationale Orde van Legioen van Eer in de rang van Ridder ontvangen van de Franse regering. Hij ontving de onderscheiding voor zijn verdiensten die hij in de hoedangheden van ondernemer en ook als politicus heeft verricht. Voordat hij premier was hij in 1996 minister van handel en bracht de overname door Renault van Dacia tot stand. Călin Popescu Tăriceanu heeft zich ook altijd ingespannen om de bilaterale economische relaties tussen Nederland en Roemenië te bevorderen mede vanuit zijn hoedanigheid als lid van de Raad van Advies van de DRN.
Sector Toerisme
De Roemeense ambassade organiseert een expertmeeting toerisme op voernoemde datum die plaatsvindt tussen 15.00 en 17.00 uur en waarna u een cocktail krijgt aangeboden. Op deze expertmeeting zullen vertegenwoordigers van de Nederlandse en Roemeense reiswereld aanwezig zijn. Het is voor mensen die een vakantie naar het nog relatief onbekende Roemenië overwegen een unieke gelegenheid om eens kennis te maken. De DRN ondersteunt dit initiatief van harte omdat zij de reisindustrie als een volwaardige economische sector zien. Het is te verwachten dat ook de media aanwezig zijn, zodat zij eens iets nieuws kunnen brengen in hun bijlagen over vakantiebestemmingen en van het geijkte patroon van het massatoerisme afwijken. Dus iedereen is welkom, maar alleen dan als men zich van te voren via email heeft aangemeld, omdat de ruimte beperkt is. Dat kan via ecs.nl@dce.gov.ro ,dus doen!
Tijdens de recent gehouden beurs voor toerisme bepleitte de premier om het bedrijfsleven te betrekken bij de promotie van het toerisme. De marketingactiviteiten worden thans gedaan door ambtenaren van het ministerie en dat leek hem niet de juiste weg om promotionele activiteiten te voeren en de ambtelijke bureaucratie is niet passend bij een commercieel product. Deze belangrijke beleidswijziging biedt de reisindustrie nieuwe kansen die in het recente verleden werden geconfronteerd met het gebrek aan inzicht bij de overheid dat grote weerstanden opriep om tot zaken te komen. Daarnaast gaf hij aan dat er 1 miljard euro beschikbaar is gesteld voor toeristische projecten, waarbij de Donaudelta een belangrijke plaats inneemt.
Sector Transport & Infrastructuur
Roemenië heeft sedert zijn toetreding tot de EU te weinig aanspraak gemaakt op de beschikbare EU fondsen en in het tweede halfjaar van 2014 is daaraan prioriteit gegeven. Binnen het EU programma “Connecting Europe Facility”zijn thans voor 1,23 miljard voor 14 projecten aanvragen ingediend. Voor de verbetering van de spoorwegverbinding tussen Brasov en Sighisoara is 890 miljoen bestemd. Voor de bouw van een multimodaal platform bij de haven van Galati 136 miljoen, voor de aanleg van een kunstmatig eiland met een multimodale terminal voor olieproducten in de haven van Constanta 92 miljoen, voor een intermodale terminal in de binnenhaven van Giurgiu 15,5 miljoen en 6 miljoen komt beschikbaar voor uitvoering van studies naar Intelligent Transport Systeem. Kansen genoeg voor Nederlandse bedrijven om op allerlei onderdelen te participeren na toewijzing van de fondsen.
DB Schenker is thans een dochteronderneming van de Duitse Bundesbahn en is ontstaan uit een samengaan de goederendivisies van de Duitse en Nederlandse spoorwegen. Vanuit het reeds bestaande administratief centrum in Boekarest gaat men acht landen aansturen, wat een belangrijke personele uitbreiding betreft. Binnen twee jaar zullen 35 landen vanuit Boekarest worden aangestuurd. Over de hoogte van de extra investeringen is geen bedrag bekend gemaakt. DB Schenker is niet geinteresseerd in de overname van CFR Marfa, het goederenbedrijf van de Roemeense (staats)spoorwegen. De privatisering maakt geen vorderingen, want vrijwel geen partij is geinteresseerd in de overname.
De bouw van de nieuwe terminal Iasi Airport is gestartop maandag 2 maart jl. Deze bouw betreft een nieuwe terminal (T3)van meer dan 3.600 vierkante meter 320 passagiers per uur kan hosten.
Daarnaast komen er zes nieuwe check-in terminals. De nieuwe terminal T3 is drie keer groter dan de bestaande terminal T2. Beide terminals verwachten twee miljoen passagiers per jaar, aldus Marius Bodea, voorzitter van de raad van Iasi Airport, Het project wordt uitgevoerd met Europese fondsen.
De luchthaven Iasi zal profiteren van andere investeringen ter waarde van 100 miljoen euro in de komende jaren volgens de algemene Transport Masterplan.
Circa 400 medewerkers van het Havenbedrijf hebben de toegangen tot de havens geblokkeerd omdat zij zich verzetten tegen het nieuwe masterplan van de haven dat kortweg zou behelzen dat de havenactiviteiten minder ruimte krijgen en plaats moeten maken voor een woonwijk en uitgaanscentrum. Men verwacht dat het economisch potentieel sterk zal verminderen en daarbij speelt ook een huurverhoging van maar liefst 380% voor de havenoperators mede een belangrijke rol. Faillisementen worden gevreesd en in het verlengde daarvan de werkgelegenheid. Al jarenlang blijft een structurele aanpak voor verbetering van de haven van Constanta uit en verliest men vracht aan andere havens.Onderzoek naar de privebelangen van een groep mensen c.q.bedrijven die de verbeteringen traineren, vindt niet plaats. Omdat Roemenië over een periode van drie jaar maar liefst zeven ministers van transport heeft gekend en plaatselijke belanghebbende autoriteiten tegenwerken, is er sprake van een patstelling.De haven van Constanta is van groot belang voor de Roemeense economie. Een groot aantal buitenlandse investeerders dreigt zijn belangstelling te verliezen.
Financiele sector
De ING vierde in 2014 zijn 20 jarig bestaan in Roemenië en behaalde thans een winst die daarmee geheel in overeenstemming was. De winstgroei liet een percentage van 19% zien en de kredietportefeuille groeide met 13% en ook de marktaandelen van deposito’s en leningen lieten een groei zien.Vorig jaar bij de jubileumviering bevestigde de ING dat Roemenië voor de ING van strategisch belang en dat men de jaarlijkse groeistrategie wil continueren en vooral een versnelde stijging in het MKB segment wil bewerkstelligen. ING is thans qua ranking de zevende bank in Roemenië met een marktaandeel van 5,73%.
Retailsector
De onderzoeken van Eurostat zijn waardevol om trends aan te geven en welke landen goede kansen bieden(indirect of direct) voor het (internationaal) bedrijfsleven.
Het recente onderzoek(januari 2015) inzake de retailsector van de EU lidstaten laat zien dat Roemenië de vierde plaats inneemt qua verkopen in de detailhandel. De hoogste stijging werd waargenomen in Luxemburg(+10,7%), Hongarije (+ 8,2%), Polen (+ 7,5%) en Roemenië (+ 7,3%). De gemiddelde stijging in de EU is 7,3%. Van Nederland zijn nog steeds geen cijfers beschikbaar en vallen daarmee in negatieve zin op. Dalingen werden waargenomen in Finland (-1,2%) en België (-0,3%).
De stijgingen zijn vooral het gevolg van de verkopen in de sectoren motorbrandstoffen, non-food sector en de sector”Voedsel,dranken en tabak”.
Thans is Roemenië nog de minst ontwikkelde markt in Europa volgens de cosmeticaproducent Yves Rocher. Gelet op de stijging van online verkopen verwacht hij dat deze een grote groei tegemoet gaat de komende vijf jaren. De niche in de Europese cosmeticamarkt van het Roemeense bedrijf Farmec dat de speciale cosmetica onder de namen van onder andere Gerovital en Aslanvital verkoopt meer op de buitenlandse markten dan in Roemenië zelf. De gemiddelde uitgaven per hoofd van de Roemeense bevolking aan cosmetica is thans nog extreem laag en wel € 40 per jaar.Omdat de consumentenbestedingen sterk aantrekken verwacht men derhalve een stijging. Deze markt biedt voldoende perspectief voor de toekomst.
Macro-economische ontwikkelingen
Volgens het Nationale Handelsregister van Roemenië(ONRC) voert Nederland de lijst aan van bedrijven die deels of grotendeels in handen zijn van investesteringsmaatschappijen(equity). De rangschikking in termen van omvang van de investeringen voert Nederland de lijst aan(31800000000 lei en 4.621 bedrijven), gevolgd door Oostenrijk (18239000000 lei en 6.876 bedrijven), Duitsland (14474000000 lei en 20.676 bedrijven ), Cyprus (14464000000 lei en 5.608 bedrijven) en Frankrijk (9587000000 lei en 8.028 bedrijven).
Bijna 40 procent van de Roemeense bedrijven worden gerund door vrouwen blijkens een studie uitgevoerd door KeysFin.
Uit het onderzoek blijkt ook dat Roemeense zakenvrouwen in de leeftijdsgroep zijn van35 tot 50 jaar, in de stad wonen en een universitaire opleiding hebben gevolgd. De meeste van hen wonen in Boekarest, Cluj, Constanta, Timis en Bihor.
Het grootste deel van de Roemeense vrouwelijke ondernemers zijn werkzaam in de sector handel, vooral in de deelsectoren voeding en kleding.
Volgens recente gegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek zijn 51,1 procent van de totale bevolking van 19.947.300 miljoen inwoners vrouwen. Van de Roemeense vrouwen zijn 44% economisch actief. 26,3 procent is werkzaam in de landbouw, bosbouw en visserij, 18,2 pc werkt in de handel en dienstverlening, 17,1 procent als specialisten op verschillende gebieden.
Volgens een recent onderzoek (januari 2015) van Eurostat wordt Roemenië qua laagste niveau van het minimum loon alleen nog voorbij gestreefd door Bulgarije, terwijl het Roemeense minimumloon sinds 2008 bijna verdubbeld is. De tien EU lidstaten die onder het minimumloon van € 500 scoren zijn respectievelijk: Bulgarije (EUR 184), Roemenië (EUR 218), Litouwen (300 euro), Tsjechië (EUR 332), Hongarije (EUR 333), Letland (EUR 360), Slowakije (EUR 380), Estland (EUR 390), Kroatië (EUR 396) en Polen (EUR 410). Dan volgen vijf EU lidstaten met bedragen tussen € 500 en € 1000: Portugal (EUR 589), Griekenland (EUR 684), Malta (EUR 720), Spanje (EUR 757) en Slovenië (EUR 791). In de overige zeven lidstaten, met minimumlonen ruim boven EUR 1.000 per maand: het Verenigd Koninkrijk (EUR 1.379), Frankrijk (EUR 1.458), Ierland (EUR 1.462), Duitsland (EUR 1.473), België en Nederland (beide EUR 1.502) en Luxemburg (EUR 1.923)..
Ten opzichte van 2008 is het minimumloon in 2015, uitgedrukt in nationale valuta in alle lidstaten met uitzondering van Griekenland, waar het daalde met 14%. De grootste stijgingen tussen 2008 en 2015 werden geregisteerd in Roemenië (95 procent), Bulgarije (64 procent), Slowakije (58 procent) en Letland (57 procent).
Politieke ontwikkelingen
De partijleider van de regeringspartij PC Daniel Constantin heeft gesprekken gevoerd met de leider van de liberale partij PLR Calin Popescu Tariceanu om een fusie te overwegen. Hij gaf daarbij in bedekte termen aan dat zijn partij wilde opgaan in de PLR en hij derhalve de partijnaam wilde aanpassen zoals ook het partijprogramma. De machtsconcentraties zoals PLRen PDL noodzaken andere partijen ook tot fusie en/of samenwerking. De streefdatum is 2017 omdat binnen de partijen nog een discussie moet plaatsvinden. Praktisch gezien werken deze partijen reeds langer samen en vormen samen een senaatsfractie.
Door de senator van de Groene Partij Remus Cernea werd een voorstel in Adviescommissie voor Juridische Zaken ingebracht voor invoering van een samenlevingscontract voor homo’s en lesbiennes. Deze senator bepleit al langer voor een betere scheiding tussen kerk en staat. Door een laakbare lobby van de oerconservatieve senator Cristian Bodea van de PNL, waarbij hij refereerde aan de orthodoxe religie, werd het voorstel door de senaatscommissie verworpen.
Onlangs zijn de “war games” opgestart in de Zwarte Zee die officieel oefeningen worden genoemd maar wel tot doel hebben om de operationaliteit te verhogen. Aan deze oefeningen nemen zes schepen deel van de VS, Roemenië, Bulgarije, Duitsland, Italië en Turkije. Een en ander staat onder leiding van de Amerikaanse admiraal Brad Williamson die aan boord van de USS Vicksburg die is uitgerust met kruisraketten. Roemenië neemt deel met het fregat Regina Maria met een Puma Naval helicopter aan boord. De Russische waarnemer bij de NAVO Aleksandr Grushko en ook de vice minister van defensie Anatoly Antonov hebben aangekondigd met tegenmaatregelen te komen bij de landen die aan Rusland grenzen. Zij zijn van mening dat de oefening een onnodige provocatie is en een polariserende invloed heeft.
Het hooggerechtshof heeft bevestigd dat er een onderzoek zal worden gedaan naar de mijnwerkersopstand(mineriades) in 1990. Hiermee geeft de regering gevolg aan het besluit van het Europese Hof van de Mensenrechten(EVRM) van 17 september 2014 dat Roemenië verplicht om een onderhavig onderzoek in te stellen. Voor de wandaden geldt geen verjaringstermijn. Destijds waren er 1300 gewonden en 100 doden te betreuren, enorme vernieligen aangericht en werden de kantoren van de oppositiepartijen van de liberale PNL en de christendemocratische PNTCD vernield.De mijnwerkers uit het Jiudal hadden onder Ceaucescu al een bevoorrechte positie en deze werd na 1989 door de neo-communistische Ion Iliescu gecontinueerd, waaruit mede bleek dat er in Roemenië geen revolutie had plaatsgevonden maar een (neo)communistische coup.Het is wrang dat de thans 85 jarige Ion Iliescu nog steeds erelid is van de huidige socialistische regeringspartij PSD(de huidige partijen PSD en PDL komen voort uit de neocommunistische FSN-Frontul Salvării Naționale).
Aanpak corruptie
Door de zeer intensieve activiteiten van de Roemeense Anti Corruptie Eenheid(DNA) heeft de minister Darius Valcov zijn ontslag ingediend en dat juist in een periode waarin de begrotingsbesprekingen plaatsvinden en een nieuwe belastingwet moet worden goedgekeurd. Hij wordt beschuldigd van machtsmisbruik in zijn vorige hoedanigheid als burgemeester van de stad Slatina. Hij ontving een grote som geld van een ondernemer voor grote opdrachten die door interventie van Darius Valcov werden verkregen. Ook de thans zittende burgemeester van dezelfde stad Minel Prina is onder huisarrest geplaatst.
De huidige minister van Financiën staatook bekend als een politieke opportunist, want hij verkreeg zijn burgemeestersport via de PDL, maar toen die partij in de peilingen daalde stapte hij over naar de PSD en was aanvankelijk senator voor die partij en thans minister.
Hoewel het al jarenlang bekend is dat de lokale overheid en bedrijfsleven in Constanta een broeinest is van malversaties wist de beruchte burgemeester Radu Mazare iedere keer de dans te ontspringen, terwijl hij de man is die aan alle touwtjes trekt. Maandag jl. is hij gearresteerd door de Anti-Corruptie Eenheid(DNA) en in voorlopige hechtenis genomen. Hij wordt thans beschuldigd voor drie omkopingszaken en twee zaken waarbij hij zijn ambt heeft misbruikt en er van belangenverstrengeling sprake is. In het verlengde daarvan is ook de zakenman Sorin Gabriel Strutinsky gearresteerd die samen met Radu Mazare van omkopingszaken wordt verdacht. Het bedrag van de omkoping betreft 7 miljoen euro bij gunning van een project waardoor een order van maar liefst 335 miljoen euro werd binnengehaald over een periode van 25 jaar.
Op grote schaal betalen lagere en ook regionale overheden de media om op een positieve wijze in het nieuws te komen. Deze strategie blijkt lonend te zijn, maar dan wel tegen hoge kosten die ten laste van gemeenschapsgeld komen. De voormalige minister van jeugdzaken Monica Iacob Ridzi maakte zich daar ook schuldig aan en zit nu in de gevangenis haar straf uit. In het verkiezingsjaar gaven de gemeente- en provinciebesturen een bedrag van 20 miljoen RON uit. Meer dan 10 miljoen RON werd uitgegeven door het district Constanta door de leider van socialistische PSD Nicusor Constantinescu die tevens het TV station Neptun bezit. De besturen van de districten Constanta, Gorj, Dolj, Mures, Valcea, Covasna en Harghita zitten allen in de verdachtenbank. Ook gelden van door de EU gefinancierde projecten vloeiden naar lokale bedrijven waarmee politici goede banden onderhielden. Het is goed dat deze laakbare praktijken aan het licht komen en waarbij niet alleen de geldverstrekkers aan de tand worden gevoeld, maar ook de media die grote sommen incasseerden. Dat het district Constanta de kroon spant mag niet verwonderlijk zijn gelet op het feit dat de beruchte burgemeester Mazare eveneens van de PSD lid is.