Grote onzekerheid door Coronavirus

In dit vooruitzicht zijn we uitgegaan van de uitgangspunten voor de ontwikkeling van de economie uit het ING basisscenario. Tegelijkertijd zijn de onzekerheden groot en zijn er ook scenario’s denkbaar waarin de economie sterker krimpt. De onzekerheidsmarge rondom de ramingen in dit bericht is daardoor ook groter dan gebruikelijk.

  • De coronacrisis zorgt voor een verwachte volumedaling van zo’n 13,5% in transport en logistiek. Exclusief personenvervoer is de verwachte krimp met 4,5% veel minder groot. In 2021 volgt er gedeeltelijk herstel.
  • Door de schokwerking en omzetverschuiving is het aantal negatieve èn positieve uitschieters tussen, maar ook binnen deelsectoren groter dan normaal.
  • De internationale logistiek heeft relatief meer last van corona, bedrijven actief in E-commerce (E-fulfilment) profiteren structureel van de coronacrisis.

Corona raakt transportsector vooral in het personenvervoer

De transport- en logistieksector heeft dit jaar flink last van de coronacrisis. Kenmerkend is daarbij dat het personenvervoer veel harder getroffen wordt dan het goederenvervoer. Dit is vooral terug te zien in de luchtvaart en cruisevaart waar het aantal reizigers door reisbeperkingen en terughoudendheid is ingestort. Thuiswerken en OV-mijden zorgen er daarnaast ook voor dat het personenvervoer over de weg en op het spoor totaal met naar verwachting zo’n 35% terugvalt. Dit blijkt ook uit het gebruik van de NOW-regeling door KLM, NS en OV-bedrijven als Connexxion en Arriva. Inclusief personenvervoer krimpt het volume in 2020 naar verwachting met 13,5%. Herstel zet in, maar zal in het personenvervoer meerdere jaren gaan duren.

Volumedaling èn logistieke herschikking in het goederenvervoer

Het grootste deel van de bedrijven in transport en logistiek is actief in het goederenvervoer, dat ook ruim tweederde van de omzet genereert. De coronaschok startte hier met de verstoring van toeleveringsketens en (plotselinge) vraaguitval kwam daar bovenop. Consumenten pasten daarnaast ook hun consumptiepatronen aan. Anders dan in het personenvervoer is de terugval echter minder groot dan verwacht. Per saldo daalt het volume met 4,5%, al zijn de uitslagen door verschuivingen tussen goederenstromen en modaliteiten op bedrijfsniveau groot.

Luchtvaart krimpt in 2020 het meest, koeriers profiteren van groeisprong e-commerce

Het vervoer door de lucht krimpt door de grote invloed van het personenvervoer verreweg het meest, gevolgd door de scheepvaart. Het overwegend binnenlands georiënteerde wegvervoer krimpt minder omdat de Nederlandse economie nog relatief goed overeind blijft. Post- en koeriersbedrijven profiteren van de impuls voor e-commerce en dat geldt ook voor logistiek dienstverleners die hierin actief zijn. Gunstig voor deze groep is ook dat opslagtanks en warehouses door de marktomstandigheden en hogere buffervoorraden goed gevuld zijn.

Terugkeer optimisme onder bedrijven geeft vertrouwen voor 2021

In 2021 zet het herstel in transport en logistiek door, maar doordat de economie nog niet helemaal terugveert, blijft het volume lager dan in 2019. Opvallend is dat het ondernemersvertrouwen een V-beweging heeft gemaakt en veel bedrijven opgelucht lijken. Dit sluit aan bij stijgende lijn van vervoersbewegingen tussen april en augustus. Wel zal het einde van de overheidssteun nog impact hebben en volgen er ook bij opdrachtgevers nog faillissementen. Voor de internationale logistiek blijft de handelsoorlog en de toekomstige relatie met het VK naast het virus een onzekere factor.

Luchtvaart in ongekende turbulentie, vracht beweegt mee

De luchtvaart behoort tot de hardst geraakte sectoren van de coronacrisis. Passagiers en vracht gaan ook vaak samen op. Met een normaal vrachtaandeel van 46% in passagiersvliegtuigen (Schiphol 2019) ontstond er een groot capaciteitstekort en stegen de tarieven tijdelijk een factor 4 tot 5. Met versoepeling van de slotregels verdubbelde de inzet van vrachtvliegtuigen, maar doordat nog lang niet alle intercontinentale vluchten hervat zijn, houdt de capaciteitsdruk aan en blijven de prijzen hoger dan normaal. Verladers wijken soms uit naar zeevracht, maar in een tijd van verandering is snelheid ook belangrijk.

E-Logistiek maakt met de coronacrisis een groeisprong

Na jaren van dubbelcijferige groei heeft de coronacrisis de groei van e-commerce verder  versneld. Naar verwachting leidt dit ook structureel tot hogere online-verkopen. Zo steeg de omzet van Nederlandse webwinkels in het tweede kwartaal met 45% en vervoerde PostNL 25% meer pakketten. In buurlanden is deze beweging ook te zien. Terwijl de winkeldistributie onder druk staat, verschuiven er activiteiten van de winkel naar het warehouse en profiteren logistieke bedrijven in E-fulfilment en pakketvervoer. Dit gaat ook vaker om grotere leveringen aan huis. Als webwinkels meer gaan uitbesteden kunnen logistiek dienstverleners daarvan profiteren.

Lange termijn gevolgen van coronacrisis

De gevolgen van de coronacrisis zullen naar verwachting ook in 2022 en 2023 nog voelbaar zijn. Hieronder staan twee mogelijke toekomstrichtingen voor de ontwikkelingen op vier gebieden voor de bouwsector. In het positieve lange termijn scenario komt het virus onder controle en trekt de economie weer aan en in het pessimistische scenario blijft het virus langere tijd bij ons en blijft de economie langere tijd in recessie.

Helaas zijn thans geen exacte cijfers van Roemenië beschikbaar. Roemenië is relatief harder getroffen dan Nederland omdat daar een strenge lockdown is geweest waardoor ook veel retailers hun deuren hebben moeten sluiten. Aangezien dat een groot volume is op de relatief kleinere markt heeft dat een grote impact gehad op het volume en dus op de omzet en resultaten van de logistieke sector in Roemenië.
Voor het volledige overzicht, dus inclusief de aparte deelonderzoeken Wegtransport en Scheepvaart te raadplegen kunt hier klikken.